Ontwerp van 36 sterrenkaarten
met een vlakke horizon
Wil Tirion ontwierp april 1999 voor elke maand drie grote sterrenkaarten met een vlakke horizon. De tijden zijn gerelateerd aan het opkomen en ondergaan van de zon. Dat was toen ongebruikelijk. Gewoonlijk was er voor elke maand een kaart op het hele uur, de volgende maandkaart was voor 2 uur later getekend.
Door te kiezen voor tijden die gerelateerd zijn aan de wisselende op- en ondergangstijden van de zon kunnen Mercurius, Venus en de sikkels veel vaker op de maandkaart ingetekend worden. Ook bij de andere planeten kun je beter zien hoe ze zich door het jaar heen zich tot de zon verhouden.
De avondkaart voor 15 maart 2000
De middernachtkaart voor 16 maart 2000
De ochtendkaart voor 16 maart 2000
Wil Tirion koos als tijdstip niet bijv. 45 min. voor zonsopkomst en 45 min. na zonsondergang, maar de tijden voor het einde en het begin van de burgerlijke schemering (zon 6° onder de horizon). Venus en Jupiter zijn dan goed zichtbaar, de minder heldere planeten Saturnus, Mars en Mercurius kunnen op dat tijdstip ook te zien zijn. Van de sterren zijn alleen de helderste zichtbaar.
De kaarten werden voor Amsterdam getekend. De duur van de burgerlijke schemering is het kortst in maart en september (in Amsterdam 34 min.), het langst in juni (50 min) en in december is een tweede piek (41 min).
De middernachtkaarten zijn ook verbonden met de beweging van de zon, maar hebben wel een vast tijdstip (0.20 uur) Wanneer de zomertijd in gebruik is, verandert het tijdstip van de kaart in 1.20 uur.
De groot afgedrukte avondkaart dient o.a. het waarnemen van de sterren buiten, deze kreeg weer een hemelbeeld van noord (links) naar noord (rechts). De kleiner gedrukte middernacht- en avondkaarten zijn er vooral voor de positie van de planeten en de maan in de dierenriem. Het hemelbeeld is iets smaller.
Een vlakke horizon
Een sterrenhemel met een vlakke horizon heeft voor het waarnemen veel voordelen. Je herkent met een oogopslag de stand van het beeld t.o.v. de horizon.
De horizon van noord tot noord had gelijke afstanden tussen bijv. oost en zuid als tussen west en noord. Jaren later zou blijken dat het moeilijk is een programma te vinden met een projectie voor sterrenkaarten met een vlakke horizon van noord naar noord.
De graficus Huibert Stolker (Stip, Driebergen) bewerkte de kaarten.
De Nederlandse, Duitse en Franse versie van de Sterren- en Planetenkalender 2000 hadden de primeur. Onze Engelse versie van 2001, 2002, 2003 en 2005 heeft van het begin af aan de 36 kaarten van Wil Tirion gehad.
Voorafgegane stappen
Voor de eerste Planetenkalender 1996 waren kopieën van de draaibare sterrenkaart "Zodiak" van Joachim Schultz (Philosophisch-Anthroposophischer Verlag, Dornach, Zwitserland) gebruikt. Deze hadden een gebogen horizon. De planeten waren met verschillende verfkleuren gepositioneerd.
De kalenders 1997, 1998 en 1999 waren gemaakt samen met een leraar, die een astronomisch tekenprogramma op een Acorn-Archimedes computer optimaal kon benutten. De 36 kaarten hadden een vlakke horizon van noord naar noord. In 1998 verscheen de eerste Duitse versie, in 1999 de eerste Franse. Een technische fout in de bestanden veroorzaakte bij de drukker, die met Apple-software werkt, hoge meerprijzen.
In 1998 waren de eerste gesprekken met Wil Tirion voor nieuwe sterrenkaarten. De verkoop nam zo snel toe, de kalender 2000 kon geen hobbyproduct meer zijn. De nieuwe horizon, door Mathias Buess met de hand getekend, kreeg in oost, zuid en west duidelijk herkenbare gebouwen en een grote verscheidenheid aan "echte bomen".
Door de nieuwe samenwerking met Wil Tirion en Huibert Stolker (graficus te Driebergen) kregen de kalender en het cursuswerk veel meer toekomst.
